Amortismanlar

Amortisman Nedir?

Muhasebe alanında kullanılan bir terim olan amortisman, bir şirketin varlıklarının değerinin zamanla azalması veya tükenmesi sürecidir. Bu varlıkların satın alma maliyetlerini, kullanımını ya da kullanıldığı için kaybettiği değeri ifade eder. İşletmeler, malı bir yıldan fazla süredir kullandığında, ya da mal eskidiğinde, yıprandığında, değer kaybettiğinde söz konusu malı amortize eder. Bunun amacı, işletmenin yatırım yaptığı varlıkların gerçek değer kaybı dikkate alınarak, maliyetlerini doğru hesaplamaktır. Ayrıca, şirketin finansal durumunu ve performansını daha doğru bir şekilde değerlendirmeye yardımcı olur.

Amortisman Çeşitleri Nelerdir?

Amortize edilebilecek malların belirli şartları taşıması gerekir. Bu mallar belirli yönetmeliklerle sıralanmıştır. Buna göre 3 çeşit amortisman türü bulunmaktadır:

• Normal Amortisman

  Normal amortisman türünde yıpranma payı, Maliye Bakanlığı’nın belirlediği orana göre hesaplanır. Bu oranla beraberi malın tutarına sabit olarak eklenerek ya da malın ömrüne bölünerek hesaplanır. Eşit tutarlı amortisman olarak da bilinmektedir.

• Hızlandırılmış Amortisman

  Bu yöntemde ilk yıl alış bedeli üzerinden, sonraki yıllarda ise net defter değeri üzerinden amortisman tutarı hesaplanır. Amortismana tabi duran varlığın değerinin yüzde 50’sinin aşılmaması şartıyla, normal amortismanın iki katı oran kullanılarak amortisman ayrılır. Bir diğer adı azalan bakiyeler yöntemidir. Bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerden dileyenler, amortismana tabi iktisadi değerlerini, azalan bakiyeler üzerinden amortisman usulü ile yok edebilirler.

• Fevkalade Amortisman

  Fevkalade amortisman yönteminde; yangın, sel, deprem gibi durumlarla karşı karşıya kalan işletmeler, gerekli yerlere başvurarak mallarının belirli bir kısmının amortize edilmesi talebinde bulunabilirler. VUK 317’inci maddede ilgili konuyla alakalı şu ifadeler yer alır:

  1. Yangın, deprem, su basması gibi afetler neticesinde değerini tamamen veya kısmen
     kaybeden;
  2. Yeni icatlar dolayısıyla teknik verim ve kıymetleri düşerek tamamen veya kısmen
     kullanılmaz bir hale gelen;
  3. Cebri çalışmaya tabi tutuldukları için normalden fazla aşınma ve yıpranmaya maruz kalan; menkul ve gayrimenkullerde haklara, mükelleflerin müracaatları üzerine ve ilgili Bakanlıkların mütalaası alınmak suretiyle, Maliye Bakanlığı tarafından her işletme için işin mahiyetine göre ayrı ayrı belli edilen “Fevkalade ekonomik ve teknik amortisman nispetleri” uygulanır.

  İlgili mevzuatın tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

EK BİLGİ : Amortisman Oranları İçin Tıklayınız

2024 yılında, değeri 6.900 TL’yi aşmayan demirbaş, alet, edevat ve mefruşat ile peştemallıklar, doğrudan gider yazılabilecek. Bu tutarı aşması durumunda amortismana tabi tutulacak.